نویز، خدشه ای بر قضاوت انسان

توضیحات

ضاوت انسانی به چه معناست و چه ماهیتی دارد؟ کتاب نویز با ایده‌هایی درخشان مقوله‌ی مهم خطای انسانی در تصمیم‌گیری و قضاوت را بررسی می‌کند و راهکارهایی ساده برای کاهش چنین خطراتی ارائه می‌دهد تا تصمیمات بهتری در زندگی بگیرید.
 

بسیاری از نتیجه‌گیری‌هایی که بر پایه قضاوت حاصل می‌شوند مشخص نیست که صحت داشته باشند یا نه. برای مثال دو پزشک را در نظر بگیرید که برای مشکل یک بیمار تشخیص‌های گوناگونی ارائه می‌کنند، در این مورد با صرف‌نظر از اینکه دقیقاً مشکل بیمار را بدانیم، متوجه اختلاف‌نظر این دو پزشک می‌شویم.

برای پی بردن به خطاهایی که در قضاوت‌های انسانی وجود دارند، نخست باید از عناصر گوناگون آن یعنی «سوگیری» و نویز آگاه شویم. سوگیری و نویز (یا به‌عبارت دیگر انحراف نظام‌مند و پراکندگی تصادفی) اجزای مختلف خطاهای رفتاری و گفتاری محسوب می‌شوند.

تشخیص خطای نویز در گپ‌وگفت‌های عمومی روزانه و یا حتی در سطوح بالاتر سازمانی چندان ساده نیست و به سختی تشخیص داده می‌شود. به بیان دیگر می‌توان اینگونه تعبیر کرد که «سوگیری» و نویز هر دو بازیگران یک صحنه نمایش هستند اما با این تفاوت که «سوگیری» نقش اصلی و نویز سیاهی لشکری است که در پشت صحنه حضور دارد.

همچنین در مورد مفهوم «سوگیری» در هزاران کتاب و مقاله علمی صحبت شده است، اما در بسیاری از مقالات حتی به نویز اشاره هم نشده است. اما کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان (Noise: A Flaw in Human Judgment) با پرداختن به این مبحث تا حدودی درصدد برقراری تعادل در میان مقالات علمی است.

در دنیای واقعی، میزان نویز معمولاً به‌طرز چشمگیری بالاست. به عنوان مثال در دنیای پزشکی، پیش‌بینی‌های اجتماعی، اقتصادی، تصمیم‌های مربوط به وثیقه‌گذاری، تصمیمات مرتبط با موضوع پناهندگی و... با این حال تمام این خطاها را می‌توان قله‌ای از کوهی یخ تشبیه کرد که قسمت بزرگی از آن در زیر آب است و با چشم دیده نمی‌شود. هر جا که قضاوتی انسانی باشد احتمالاً نویز هم وجود دارد.

برای اینکه قضاوت‌های انسانی بهبود پیدا کند بدیهی است که نه تنها باید سوگیری‌های مختلف را کنار بگذاریم، بلکه باید به شناسایی نویزهای فکری خود بپردازیم و تلاش کنیم تا به آن‌ها غلبه کنیم.

کتاب نویز: خدشه‌ای بر قضاوت انسان شش بخش دارد. بخش اول به اختلاف میان نویز و سوگیری پرداخته و نشان می‌دهد مراکز دولتی و خصوصی قادرند بعضی اوقات به طرز غیرقابل‌باوری با نویز درگیر باشند. بخش دوم در مورد ماهیت قضاوت انسانی صحبت کرده و نحوه اندازه‌گیری دقت و خطای آن را بررسی می‌کند.

در بخش سوم قضاوت پیش‌نگرانه را مورد مطالعه قرار داده‌اند که به تازگی مورد توجه پژوهش‌های مختلف قرار گرفته است. بخش چهارم عوامل اصلی ایجاد خطای نویز را با بهره‌گیری از علم روانشناسی شرح می‌دهد.

بخش پنجم یک سوال اساسی مطرح می‌کند: چطور باید قضاوت انسانی را بهبود بخشید و از خطا پیشگیری کرد؟ و در نهایت بخش ششم به این موضوع می‌پردازد که چه مقدار از نویز در سیستم‌های انسانی قابل قبول است؟

در انتها درک مشکل نویز و تلاش برای حل آن، مستلزم تلاشی جمعی است و همه‌ی ما فرصت داریم تا در این امر مهم مشارکت داشته باشیم. کتاب حاضر نیز در راستای همین هدف نگاشته شده است تا بتوانیم از این فرصت‌ها بهره‌ی کافی ببریم.